De meterkast is een centraal punt in huis waar alle stroomvoorzieningen samen komen. Vaak verwart men de meterkast met de groepenkast. Echter zijn deze twee niet hetzelfde. De groepenkast is een onderdeel van de meterkast. De meterkast is dus de “kast” waar de groepenkast in zit. Naast de groepenkast zitten er in de meterkast ook verschillende meters zoals de watermeter en de elektriciteitsmeter. De meterkast vervangen is dus niet hetzelfde als de groepenkast vervangen.
De groepenkast, ook wel stoppenkast genoemd, zorgt ervoor dat er stroom naar alle elektrische apparaten wordt gestuurd. Een groepenkast is erg kwetsbaar en als u hier niet goed mee oppast kan er een stroomstoring, en in de ergste gevallen brand, ontstaan. Maar waar moet u nou opletten om dit te voorkomen? U leest het in deze blog.
1. Moet u uw groepenkast vervangen?
Een groepenkast vervangen kan om verschillende redenen. De belangrijkste reden om een groepenkast te vervangen, en waarbij dit echt van belang is, is wanneer de groepenkast sterk is verouderd. Let hier ook altijd op wanneer u een ouder huis koopt. Een verouderde groepenkast kan namelijk erg onveilig zijn en zal daarom altijd moeten worden vervangen.
Er mogen niet teveel elektrische apparaten op 1 groep worden aangesloten, in verband met overbelasting. Het is mogelijk om bij een uitbreiding van elektrische apparaten de groepenkast uit te breiden met een extra groep. Een groep is de benaming voor alle elektrische apparaten die samen op een installatieautomaat zijn aangesloten. 
Echter wanneer een woning fors is verbouwd en het aantal apparaten, met een hoge energiebehoefte, flink is uitgebreid kan het zijn dat uitbreiding met een installatieautomaat niet meer genoeg is. Het is dan verstandig om de groepenkast compleet te vervangen, zodat er geen onveilige situaties kunnen ontstaan.
Apparaten met een hoge energiebehoefte zijn bijvoorbeeld een vaatwasser, oven of kookplaat. Wanneer u een elektrische kookplaat wilt installeren moet u hiervoor een speciale kookgroep plaatsen. De kookplaat is dan het enige wat mag worden aangesloten op deze groep, anders is er kans op overbelasting. Wanneer u een kookgroep aan wilt leggen, of een andere grootverbruiker zoals een laadpunt voor elektrische auto’s of zonnepanelen, moet u een 3-fase groepenkast hebben. Hierbij is een uitbreiding van de groepen dus niet meer mogelijk en moet u de complete groepenkast vervangen.
Meterkast vervangen
Zoals hierboven al genoemd zijn de groepenkast en meterkast niet hetzelfde. De groepenkast is een onderdeel van de meterkast en moet worden vervangen wanneer deze is verouderd of wordt uitgebreid. In de meterkast zit dus de groepenkast, maar ook verschillende meters voor bijvoorbeeld water en elektriciteit. De meterkast vervangen is dus heel iets anders dan alleen de groepenkast vervangen, er komen dan ook andere elektra werkzaamheden aan de orde.
Het kan zijn dat u de meterkast wilt verplaatsen, door bijvoorbeeld een verbouwing. De ruimte waar de meterkast zich bevindt kan dan opnieuw worden ingedeeld. Een meterkast kan overal in huis geplaatst worden, zolang deze maar maximaal 3 meter van de voordeur wordt geplaatst. De meest voorkomende plekken voor een meterkast zijn de gang of garage.
2. Bepalen wat u nodig heeft in de groepenkast
Een groepenkast vervangen, en eventueel meterkast verplaatsen, is een uitgebreide klus. Dit wilt u dan natuurlijk ook in één keer goed doen. Maar wat komt hier nu allemaal bij kijken?
Allereerst is het belangrijk om te kijken of u een 1-fase (220V) of 3-fase groepenkast (380V) nodig heeft. Een 1-fase groepenkast is tegenwoordig de meest voorkomende en vaak genoeg voor huishoudens. Echter gaan steeds meer mensen over op een 3-fase groepenkast, aangezien deze nodig is voor apparaten met een hoog vermogen zoals laadpalen voor elektrische auto’s, elektrische kookplaten of zonnepanelen. Een 1-fase aansluiting is te herkennen aan 2 draden onderaan de groepenkast, een 3-fase aansluiting heeft 4 draden. Misschien heeft u nu genoeg aan een 1-fase groepenkast. Echter wil de overheid dat in de toekomst iedereen van het gas af is. We zullen dus steeds meer apparatuur op elektriciteit gaan gebruiken. Het is dus verstandig om ook hier rekening mee te houden bij de groepenkast vervangen.
Bij een nieuwe groepenkast is het verplicht om een hoofdschakelaar en 2 aardlekschakelaars te plaatsen. Een hoofdschakelaar zorgt ervoor dat alle toevoer van stroom kan worden onderbroken. Dit is erg handig wanneer u gaat klussen. In 1 beweging wordt alle stroom uitgeschakeld, waardoor u er zeker van bent dat u veilig aan het werk kan. Ook geeft een hoofdschakelaar extra veiligheid bij kortsluiting, door de stroom in 1 keer af te kunnen sluiten. De aardlekschakelaars zorgen ervoor dat er niet meer dan een bepaalde hoeveelheid stroom loopt tussen de aarde en de bekabeling. Zodra de uitgaande stroom en terugkerende stroom qua hoeveelheid niet overeenkomen detecteert een aardlekschakelaar dit als ‘lek’ en slaat de aardlekschakelaar uit. Dit om overbelasting te voorkomen.
Het is daarnaast van belang om te bedenken welke elektrische apparaten er allemaal in huis moeten worden aangesloten en hoeveel groepen u daar dan
voor nodig heeft. Wanneer er teveel vermogen op een groep wordt aangesloten kan dit overbelasting en brand als gevolg hebben. Wanneer u van plan bent om een elektrische kookplaat aan te schaffen moet u ook denken aan het plaatsen van een kookgroep.
3. Aantal groepen bepalen
Achter een aardlekschakelaar mogen maximaal 4 groepen zitten. Op 1 groep mag er maximaal 3680 watt 3,6 kW) vermogen worden aangesloten. De gemiddelde woningen hebben 6 tot maximaal 10 groepen nodig. In sommige gevallen heeft u er misschien wel 12 of meer nodig. Maar de standaard is meestal 6 groepen of 9 groepen. De volgende berekening wordt vaak gebruikt om te bepalen hoeveel groepen er nodig zijn in een woning.
De meeste groepen zijn van 16 ampère. De maximale belasting voor een groep is dan 16x230 volt = 3680 watt. Op elk elektrisch apparaat staat exact vermeld hoeveel watt deze gebruikt. Door deze wattages bij elkaar op te tellen kunt u bepalen welke apparaten bij elkaar op 1 groep komen en hoeveel groepen u dan uiteindelijk nodig heeft. Het is belangrijk dat hierbij een goede verdeling van de stroom capaciteit is.
4. Zelf groepenkast vervangen of door een expert?
Het is toegestaan om zelf de groepenkast in uw huis te vervangen. Echter wordt er aangeraden om dit door een erkend installateur te laten doen. Een groepenkast vervangen vergt namelijk de nodige kennis en ervaring.
Een elektricien weet de beste manier om de stroom te verdelen bij het aansluiten van de groepen, zodat u later niet in de problemen komt. Hierdoor weet u zeker dat de groepenkast aan de geldende veiligheidsnormen voldoet. Naast het feit dat u zeker weet dat de groepenkast goed wordt geïnstalleerd is het ook veiliger om de groepenkast te laten vervangen door een professional. Het kan namelijk erg gevaarlijk zijn om een groepenkast te vervangen. U loopt het risico om een elektrische schok te krijgen, wat kan leiden tot ernstige lichamelijke problemen. Een erkende vakspecialist haalt eerst alle stroom van de verdeelkast af, zo weet u zeker dat de groepenkast veilig wordt vervangen.
Uiteindelijke kosten groepenkast vervangen
De kosten voor het vervangen van een groepenkast kunnen erg verschillen. Deze kosten zijn namelijk afhankelijk van verschillende factoren.
25% van de kosten zijn voornamelijk arbeidskosten. Een elektricien is tussen de 1 en 3 uur bezig met een groepenkast vervangen. De kosten van een elektricien worden meestal per uur berekend, maar u kunt ook van te voren een prijs afspreken. Natuurlijk wilt u zo goedkoop mogelijk uit zijn. Echter kan het zijn dat een “goedkope” elektricien niet gecertificeerd is. Hierdoor loopt u het risico dat u geen recht heeft op garantie. Daarom raden wij aan om een vakspecialist in te zetten.
Het materiaal bepaalt de overige 75% van de kosten voor het vervangen van een groepenkast. Allereerst moet er een keuze worden gemaakt voor een 1-fase of 3-fase groepenkast. Daar komen dan de kosten bij van de groepen. Deze kosten zijn afhankelijk van hoeveel groepen, en welke groepen (bijvoorbeeld een kookgroep), u in uw groepenkast nodig heeft. Hoe meer groepen u nodig heeft, des te hoger de kosten over het algemeen worden.
5. Groepenkast bestellen
1-fase groepenkast
3-fase groepenkast
