Dimmer

Een dimmer is een schakelaar waarmee de toevoer van stroom of spanning naar elektrische apparaten geregeld kan worden. De meest bekende dimmer is de lichtdimmer waarmee de lichtintensiteit van verlichting bepaald kan worden.

Conventionele dimmers werken op basis van een potentiometer, ook wel potmeter genoemd. Echter een groot nadeel hiervan is de warmte productie van deze dimmers. Huidige dimmers worden daarom steeds vaker geproduceerd met een triac-schakeling. Hierdoor is de dimmer in staat om de spanning tussen hele korte tijdperiodes te onderbreken waardoor deze dimmers geen warmte produceren.

Waarvoor gebruik je een dimmer?

Door gebruik te maken van een dimmer, hoeft verlichting niet altijd het maximale aantal vermogen te verbruiken. Vaak is een maximaal vermogen ook niet altijd nodig en door het dimmen van verlichting, daalt het stroomverbruik en stijgt de levensduur van de lampen.

Naast dat het stroomverbruik daalt en de levensduur van verlichting stijgt, kan ook de sfeer met dim verlichting bepaald worden. creëer bijvoorbeeld een gezellig, warme sfeer door verlichting op een lage stand te dimmen.

Hoe werkt een dimmer?

Een dimmer heeft een minimaal en maximaal aangesloten vermogen. Indien een lamp met minder dan het minimaal aangesloten vermogen wordt gedimd, zal de lamp gaan flikkeren. Echter indien met meer dan het maximaal aangesloten vermogen wordt gedimd, is de kans groot dat de dimmer stuk gaat.

Verschillende soorten dimmers

• Dimmer met een potentiometer
• Dimmer met een triac-schakeling
• Tronic dimmer
• Pulsbreedtemodulatie (PWM) dimmer

Lees hieronder meer over hoe de verschillende soorten dimmer werken.

Hoe werkt een dimmer met potentiometer?

Een potentiometer verdeelt de uitgangsspanning ten opzichte van de ingangsspanning op een schaal van 0 tot 1 waarbij 0 staat voor geen uitgangsspanning en 1 voor uitgangsspanning = ingangsspanning. Deze spanning wordt verdeeld met behulp van een schuif-potentiometer of een draai-potentiometer. bij een dimmer met schuif-potentiometer varieert de verhouding tussen de uitgangsspanning en de ingangsspanning wanneer de knop wordt verschoven. Bij een dimmer met draai-potentiometer varieert de verhouding tussen de uitgangsspanning en de ingangsspanning wanneer aan de knop wordt gedraaid.

De dimmer reguleert de spanning van 230 Volt uit het lichtnet die naar een lamp wordt gevoerd. Hoe meer spanning de lamp ontvangt, des te meer licht de lamp geeft. Doordat de dimmer spanning reguleert, gaat energie in de vorm van warmte verloren waardoor het dimmen van verlichting met een potentiometer niet zeer efficiënt is en brandgevaar kan optreden.

Hoe werkt een dimmer met triac-schakeling?

Dimmers die momenteel worden verkocht maken gebruik van een triac-schakeling. Bij een triac-schakeling wordt de wisselspanning telkens heel even onderbroken wanneer de wisselspanning door nul gaat. Wanneer aan de dimmerschakelaar wordt gedraaid of de dimmerschakelaar wordt verschoven wordt deze onderbreking langer of korter wat ervoor zorgt dat de lamp heel snel begint te flikkeren. Deze flikkering is niet waarneembaar echter wat wel waarneembaar is is dat de lamp fel of minder fel brandt.

Het dimmen van verlichting met een triac-schakeling wordt ook wel aangeduid met de techniek fase aansnijding. Fase aansnijding betekent dat aan het begin van elke schommeling, dus bij de nul, de wisselspanning heel even wordt onderbroken, zie ook onderstaande afbeelding.

Hoe werkt een tronic dimmer?

Met een tronic dimmer, waarbij tronic staat voor electronic, kunnen enkel bepaalde typen lampen worden gedimd. Halogeenlampen met een elektronische trafo worden gedimd met een tronic dimmer.

Tronic dimmers werken op basis van het principe fase afsnijding. Fase afsnijding betekent dat juist aan het einde in plaats van aan het begin van elke schommeling, dus bij de nul, de wisselspanning heel even wordt onderbroken, zie ook onderstaande afbeelding.

Bepaalde typen lampen kunnen enkel met een tronic dimmer worden gedimd, namelijk 12 Volt halogeenlampen met een electronische trafo, dimbare LED's en alle 230 Volt lampen.

Hoe werkt een pulsbreedtemodulatie?

12 Volt LED lampen kunnen worden gedimd met een pulsbreedtemodulatie dimmer. Bij een pulsbreedtemodulatie wordt de gelijkspanning meerdere malen eventjes onderbroken. Met de dimmer kan de duur van de onderbrekingen worden gereguleerd waardoor het licht feller of minder fel brandt.

Verschillende dimmers

Bekijk verschillende soorten dimmers.