Stopcontact

Een stopcontact wordt ook wel contactdoos, wandcontactdoos of in het Vlaams prise genoemd en is een aansluitpunt die verbonden is aan het elektriciteitsnet van een woning of een ander pand. Vanaf het stopcontact kun je elektrische energie afnemen. De afname van energie uit het stopcontact gebeurt met een stekker, ook wel contactstop genoemd.

Sinds 1880 zijn er verschillende soorten stopcontacten ontwikkeld over de hele wereld. Echter door de verschillen passen niet alle stekkers op alle stopcontacten. Ga je bijvoorbeeld op reis naar Engeland? Dan past de stekker van de oplader van je mobiel daar niet in het stopcontact. Met behulp van een reisstekker of een wereldstekkers is het mogelijk om je mobiel toch op te laden in Engeland. De bekendste stopcontacten zijn de stopcontacten met randaarde, stopcontacten zonder randaarde en stopcontacten met penaarde. Lees daar hieronder meer over.

Stopcontacten zijn in drie uitvoeringen te onderscheiden. Allereerst heb je de wandcontactdoos. Dit is het stopcontact dat je vast in of op de muur monteert. Daarnaast heb je de tafelcontactdoos. Dit is een stekkerdoos. En tenslotte heb je de koppelcontactstop. Dit is een contrastekker. De tafelcontactdoos en de koppelcontactstop zijn meestal aan een verplaatsbare elektriciteitskabel gemonteerd en onderdeel van een verlengsnoer.

Stopcontacten met randaarde

De meest bekende geaarde stopcontacten zijn die met twee aansluitpunten en randaarde. De randaarde noemt men ook wel beschermingscontact en zorgt ervoor dat de behuizing van een elektrisch apparaat niet onder spanning komt te staan. Is bijvoorbeeld het snoer van een elektrisch apparaat versleten? Dan is het mogelijk dat het apparaat onder spanning komt te staan. Beschikt het snoer over een aarddraad en beschikt het stopcontact over randaarde? Dan komt de spanning niet op het toestel te staan.

Indien het stopcontact op de juiste wijze is aangesloten dan voert de ene opening spanning met een vermogen van 230 volt en de andere opening is spanningsloos. Het beschermingscontact, ook wel aardcontact genoemd, voert tevens geen spanning. Het zijn de metalen delen in het stopcontact. De aarde/het beschermingscontact is verbonden aan een beschermingsleiding (geel/groene draad) die uitkomt op een centraal aardpunt in de meterkast. Het centrale punt geleidt de spanning vervolgens naar de aarde.

Stopcontacten met penaarde

De stopcontacten met penaarde functioneren hetzelfde als die met randaarde. Verschil is enkel dat een penaarde er iets anders uit ziet dan een randaarde en dat de stopcontacten met penaarde in België worden gebruikt en die met randaarde in Nederland. Omdat stopcontacten met penaarde voornamelijk in Belgie worden gebruikt en omdat daar kindveilige stopcontacten verplicht zijn, is dit stopcontact tevens kindveilig. Dit zie je ook aan het kindsymbool in het stopcontact.

Stopcontacten zonder randaarde

Stopcontacten zonder randaarde beschikken niet over een beschermingcontact. Dit type stopcontacten werden veelal vroeger gebruikt en zie je nog wel eens terug in oudere huizen en panden. Ga je een huis verbouwen? Zorg er dan voor dat je nieuwe elektriciteitsdraden met daarbij de aardraad door de leidingen trekt. De aarddraad heeft een geel/groene kleur en zorgt voor de aarding van het stopcontact. Mocht het apparaat onder spanning komen te staan dan voert de aarddraad de spanning af zodat er geen ongelukken ontstaan. Het is dus beter om een stopcontact met randaarde te gebruiken dan een stopcontact zonder randaarde.

Kindveilige stopcontacten

Waar stopcontacten vroeger voornamelijk op 1 meter of zelf hoger gemonteerd werden, worden stopcontacten momenteel steeds vaker zo laag mogelijk bij de grond gemonteerd. Hierdoor zit het schakelmateriaal niet meer in het zicht, echter nadeel hiervan is dat kinderen wel makkelijker bij het schakelmateriaal kunnen. Steeds vaker wordt daarom gevraagd naar kindveilige stopcontacten. In België zijn kindveilige stopcontacten zelf al verplicht. In Nederland is dit echter nog niet het geval. De twee openingen bij een kindveilig stopcontact zijn met een klepje afgesloten. Deze klepjes gaan enkel open als je tegelijkertijd met een pen in de twee openingen steekt.

Beschikken je stopcontacten niet over kindbeveiliging? Dan bestaan er losse beveiligingsplaatjes die je op een stopcontact kunt plakken. Het plaatje kun je openen door een stekker tegen het stopcontact te drukken, een kwartslag te draaien en vervolgen door te drukken.

Dubbele stopcontacten

Dubbele stopcontacten zijn in één afdekraam gemonteerd en worden met elkaar doorgelust. Houd er rekening mee dat dubbele stopcontacten vaak iets hoger op de muur liggen dan enkele stopcontacten wanneer je een ronde inbouwdoos gebruikt. Gebruik je een ovale inbouwdoos? Dan ligt het dubbele stopcontact wel gelijk met de rest van het schakelmateriaal, zie tevens onderstaande video's.

USB stopcontacten

USB stopcontacten worden steeds populairder. Voordeel van deze stopcontacten is dat je meerdere elektrische apparaten tegelijkertijd kunt gebruiken. Heb je naast je bed bijvoorbeeld alleen één stopcontact? Dan moet je waarschijnlijk de stekker van je nachtlampje eruit halen om je telefoon op te laden. Met behulp van een usb stopcontact kun je zowel je nachtlampje gebruiken als je telefoon opladen.

Stopcontacten voor buiten of vochtige ruimtes

Wil je een stopcontact buiten of in een vochtige ruimte gebruiken? Dan dient het stopcontact over een IP44 waarde te beschikken. De IP-waarde geeft aan in welke mate een product bestand is tegen stof en vocht. Vaak wordt dit online bij de productspecificaties of op de verpakking vermeld.

Afdekramen voor stopcontacten

Bovenstaande stopcontacten zijn afgebeeld met afdekraam. Vaak moet dit er nog los bij gekocht worden. Houd daar dus rekening mee. Denk daarnaast na over of je een enkelvoudig, tweevoudig, drievoudig, etc. afdekraam nodig hebt. Dit is afhankelijk van of meerdere stopcontacten of ander schakelmateriaal naast het stopcontact gemonteerd wordt. Daarnaast is voor wat betreft sommige merken ook mogelijk om het afdekraam te vervangen. Het binnenwerk is hetzelfde voor verschillende series. Het afdekraam van de Gira standaard 55 serie en de Gira E2 serie is bijvoorbeeld uitwisselbaar. Het binnenwerk, het schakelmateriaal zelf, is hetzelfde.

Hoe sluit je een stopcontact aan?

Hoe je een stopcontact aansluit is allereerst afhankelijk van het type stopcontact. Grootste verschil tussen het aansluiten van een stopcontact met randaarde en een stopcontact zonder randaarde is dat je bij een stopcontact met randaarde de geel/groene elektriciteitsdraad (aardraad) moet aansluiten en dat je die bij een stopcontact zonder randaarde niet hoeft aan te sluiten. Lees meer over hoe je een stopcontact aansluit.

Stopcontact kopen

Vind hier het stopcontact dat bij u past.