Multimeter

Een multimeter wordt ook wel een universeelmeter genoemd en is een elektrisch meetinstrument waarmee je spanning, stroom, weerstand en andere grootheden mee kunt meten. Uitgebreidere multimeters meten vaak ook nog de capaciteit, zelfinductie, frequentie, temperatuur, de doorlaatspanning van een diode en de stroomversterkingsfactor van een transistor. Daarnaast beschikt de meter vaak ook over een verbindingstester. De tester geeft een geluidssignaal af wanneer die een (goede) verbinding meet. Dit is ideaal voor elektriciens die snel willen werken. Zij hoeven hierdoor namelijk niet meer naar de meter zelf te kijken.

Moderne universeelmeters beschikken vaak over een digitaal LCD-scherm. De wat oudere meters dienen nog  op analoge wijze met draaispoelmeter afgelezen te worden. Echter sommige digitale meters beschikken tevens over een analoge meting. Hiermee kunnen sommige metingen namelijk beter en sneller geïnterpreteerd worden.

Wat kun je meten met een multimeter?

Wil je onderzoeken of er een knik in een elektriciteitskabel zit? Of wil je controleren of je de sensor van een lamp goed hebt aangesloten op een lamp? Met een multimeter voer je metingen uit binnen een elektronische schakelingen. Het is wel van belang dat de multimeter op de juiste wijze wordt ingesteld voordat een meting verricht wordt.

In welke categorie valt een multimeter?

Multimeters kunnen worden onderverdeelt in verschillende categorieën. Iedere categorie geeft aan voor welke spanning en stroom de multimeter geschikt is. In welke categorie en multimeter valt, is afhankelijk van de maximale hoeveelheid piekspanning, zie onderstaande.

• Categorie 1: Meten van lage spanning en stroom. Denk hierbij aan accu's van zaklampen, mobiele telefoons of elektronische apparatuur in auto's.
• Categorie 2: Meten van een 1 fase installatie 230 volt.  Denk hierbij aan huishoudelijke apparaten in woningen.
• Categorie 3: Meten van een 3 fase installatie 400 volt. Denk hierbij aan fornuizen met een hoog vermogen.
• Categorie 4: Meten van installaties met nog hogere spanning dan hierboven genoemd.

Vaak is een multimeter in categorie 2 voldoende. Woningen beschikken namelijk meestal over een 1 fase elektrische installatie en daarvoor is categorie 2 voldoende.

Waar staan de afkortingen op een multimeter voor?

• 
  
  • V~: Wisselspanning in volt
  • V-: Gelijkspanning in volt
  
  

• A~: Wisselspanning in ampère
• A-: Gelijkstroom in ampère
• Ω: Weerstand in ohm
• o))): Verbinding testen
• : Diodetest

Hoeveel spanning voert een voorwerp?

Onderstaande lijst geeft een indicatie van de hoeveelheid spanning die een bepaald voorwerp voert. Oplaadbare batterijen en accu's voeren altijd gelijkstroom, zie tevens onderstaande tabel.

Object	Hoeveelheid spanning	Soort spanning
Oplaadbare batterij	1,2 volt	Gelijkstroom (batterijen en accu's voeren altijd gelijkstroom)
Auto-accu	12 volt	Gelijkstroom (batterijen en accu's voeren altijd gelijkstroom) Twee polen, rood geeft '+' aan en zwart geeft '-' aan.
Stopcontact	230 volt	Wisselspanning. Wisselspanningsbronnen hebben geen positieve en negatieve polen. De polariteit wisselt telkens. Ben voorzichtig met het meten van spanning uit een netsnoer, zet de functieschakelaar altijd op de maximale stand. Raak de pennen niet aan! Vermijd elektrocutie.
Elektrische apparaten die werken op krachtstroom	400 volt	Wisselspanning

Hoe gebruik je een multimeter?

Bepaal in ieder geval eerst of je met een gelijkspanningsbron (DC) of met een wisselspanningsbron (AC) te maken hebt, zie tevens bovenstaand schema. De meter mag in ieder geval nooit op weerstandsmeting staan (Ω). Kies vervolgens het hoogst mogelijke bereik zodat je de multimeter niet overbelast.

Spanning meten met een multimeter

• Stap 1. Plug de zwarte meetnaald in de 'COM' (common) en de rode meetnaald in de 'V'. Vaak staat er ook 'Ω' of 'ma' bij.
• Stap 2. Sluit de meter parallel aan op het apparaat. Met andere woorden: Raak met de meetnaalden de stroomkring dus zo aan dat er een apparaat tussen de meetnaalden in zit.
• Stap 3. Lees de meetwaarde af en let daarbij goed op de meeteenheid. Pas deze zo nodig naar beneden aan, tot je een juiste waarde ziet.

 

Stroom meten met een multimeter

• Stap 1. Schakel eerst de voeding van de stroomkring uit.
• Stap 2. Plug de zwarte meetnaald in de 'COM' (common) en de rode meetnaald in de 'Ampère'. Let hierbij goed op de meetwaarde (vaak in de ampère of miliampère) en de meetfunctie (gelijkstroom of wisselstroom).
• Stap 3. Zodra de stroomkring is gesloten, schakel je de voeding in.

Het kan voorkomen dat het niet mogelijk is om de stroomkring te openen. Met een ampèretang of een stroomtang ontvang je dan de geleider en hoef je de stroomkring niet te openen.

Elektrische weerstand meten met een multimeter

• Stap 1. Schakel eerst de voeding van de stroomkring uit.
• Stap 2. Zet de multimeter op de weerstandsmeting 'Ω'.
• Stap 3. Plug de zwarte meetnaald in de 'COM' (common) en de rode meetnaald in de 'Ω'.
• Stap 4. Raak met de uiteindes van de meetnaalden de uiteindes van de te meten weerstand aan.
• Stap 5. Bekijk het meetresultaat en controleer of je de juiste eenheid (ohm, kilo ohm of mega ohm) hebt geselecteerd.

Overgangsweerstand meten met een multimeter

Het kan voorkomen dat er brandplekken op bijvoorbeeld een stopcontact en stekker te zien zijn doordat er een overgangsweerstand is ontstaan. Dit is een extra weerstand die ontstaat tussen twee materialen. Lees meer over hoe een overgangsweerstand ontstaat en hoe je een overgangsweerstand meet.

Multimeter kopen?

Bekijk verschillende multimeters.